beraberce Değişim Programı: Hafıza Mekanları

Eylül Deniz Yaşar / beraberce Değişim Programı: Hafıza Mekanları 2019 Gönüllüsü

B92 Fonu – Belgrad, Sırbistan

B92 Fonu, insani, kültürel, insan merkezli ve toplumsal duyarlılık odaklı kampanya ve projeler aracılığı ile çok çeşitli toplumsal sorunu çözmeyi ve önlemeyi kendisine amaç edinen kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu. 2004’te kurulduğu günden bu yana, B92 Fonu, Sırbistan ve bölgede değişime ön ayak olarak ve pozitif bir toplumsal iklim inşa ederek daha iyi bir toplumun oluşması mücadelesinin ön saflarında yer alıyor. Şu anda 12 tam zamanlı çalışan ve düzenli olarak projelere katılan gönüllüleri ile B92 Fonu çok çeşitli bağışçı, şirket, destekçi organizasyon ve toplumsal duyarlılığa sahip yurttaşın buluşma noktası olarak projelerini sürdürüyor.

Önce bebek ve anne sağlığı

Sırbistan merkezli olmak üzere özellikle Balkan bölgesinde sosyal değişimin bir parçası olmak için 2004’ten bu yana aktif projeler yürüten B92 Fonu, bölgedeki en başarılı ve tanınmış sivil toplum projeleri olarak kayda geçen “Bebekler için Mücadele” ve “Yenidoğan Servisleri için Mücadele” kampanyaları ile yola çıkmış. 700’den fazla şirket, kurum ve organizasyon ile milyonlarca insanın sağladığı 2,5 milyon Euro’luk katkıya ev sahipliği yapan bu dev ölçekteki aksiyonlar ile Sırbistan’da 50’den fazla hastaneye 215 küvöz sağlanmış. Yenidoğan bebek gelişimi ve tedavisi ve jinekoloji ekipmanları için bağış toplamaya odaklanan Yenidoğan Mücadelesi kampanyası 2012 yılında devam ederek 70 sağlık merkezini kapsayan 3 milyon Euro bağış bütçeli dev bir kampanyaya dönüşmüş.

Çocuklar teknolojik eğitim ile buluşuyor

2017’nin başında Sırbistan’da ulusal çapta başlatılan “Bilgi için Mücadele” kampanyası ise ilk ve orta öğretim seviyesindeki çocukların yirmi birinci yüzyıl teknolojisi ile donatılmış eğitim olanaklarına ve bu teknolojiyi kullanmaya yeterliliklerini kazanmalarına odaklanmış bir proje olarak Sırbistan’daki tüm ilkokullara robotik ekipmanlar sağlıyor. Bu proje ile bir yandan öğrenciler oyunlar aracılığı ile bilgisayar teknolojileri ve programlama konusunda teşvik edilirken diğer yandan da öğretmenlerle modern eğitim amaçlarını verimli şekilde kullanmaları için atölyeler gerçekleştiriliyor.

Öğrencilerin küçük yaşta Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarında yatkınlıklarını artıran bu proje ile aynı zamanda çocukların eleştiren düşünme ve problem çözme yeteneklerinin artırılması amaçlanıyor. Bu kapsamda bu zamana kadar 2000’den fazla mBot robotu Sırbistan çapında 400’den fazla okula ulaştırılmış ve 600 öğretmene de eğitim amaçlı kullanılan bu robotların kullanımı konusunda eğitim sağlanmış.

Kadına karşı şiddete karşı “Güvenli Evler”

B92 Fonu toplumsal olarak giderek artan ev içi şiddet istatistiklerine sessiz kalmamış ve anne ve çocuk sağlığı ile eğitim projelerine bir sonraki adım olarak kadına karşı şiddete karşı aktif bir mücadeleye başlamış. Ev içi şiddete maruz kalan kadınlar için Sırbistan’ın dört köşesinde 7 “Güvenli Ev”in inşasına imza atan B92 Fonu, şiddete karşı kadınların yalnız olmadığını göstererek kadınların bağımsız ve güvenli barınma haklarının savunucusu olarak çalışmalarını sürdürüyor. Bu projenin devam ayağını ise güvenli evlere yerleşen kadınların aynı zamanda ekonomik olarak da bağımsızlaşmaları ve kendi ayakları üzerinde durabilmeleri için verilen meslek eğitimleri oluşturuyor. Kadınların şiddet döngüsünden çıkabilmeleri ve kendine yeterli bir hayat kurabilmeleri için kurulan “Güzel Bahçe” ile 60’tan fazla kadının meslek edinmesi sağlanmış.

Toplumsal hafıza için dijital arşivleme ve özgür sinema

B92 Fonu çatısı altında faaliyet gösteren Rex Kültür Merkezi toplumsal konulara duyarlı ve çağdaş sanatın desteklenmesini kendisine amaç edinerek bu kapsamda teatral ve görsel sanatlar ile müzik, film, video ve yeni medya çalışmalarına ağırlık veriyor. Halka tamamen açık olarak düzenli periyotlarla organize edilen konser ve sergi etkinliklerinin yanı sıra “Tartışma Programı” ile güncel toplumsal konularda halka açık forum ve tartışmalar ile toplumsal farkındalığın artırılması amaçlanıyor. Rex Kültür Merkezi çalışmaları sadece Sırbistan ile sınırlı kalmayarak Avrupa çapında 50’den fazla sanatçıyı ve 30’dan fazla kültür kurumunu buluşturan Corners projesinin de bir parçası olarak sanatın coğrafi, politik ve ekonomik sınırları aşması için mücadele yürütmeye devam ediyor.

“Free Zone” (“Serbest Bölge”) Programı altında Sırbistan’ın farklı kentlerinde her sene düzenlenen Free Zone Film Festivali ile insan hakları temalı ve toplumsal konulara ağırlık veren filmler izleyici ile buluşturuluyor. Bir insan hakları film festivali olarak yıllık olarak gerçekleşen bu büyük film etkinliği dışında Rex Kültür Merkezi’nde haftalık belgesel gösterimleri düzenlenirken sivil eğitiminde filmlerin pedagojik olarak kullanılmasını amaçlayan “Free Zone Junior” projesi ile de özellikle lise çağlarındaki gençlerin insan hakları konusundaki duyarlılıklarının filmler aracılığı ile artırılması çalışmaları sürdürülüyor.

Free Zone Junior kapsamında şimdiye kadar lise öğretmenlerinin toplumsal içerikli film ve belgeselleri eğitim amaçlı nasıl kullanabileceklerine odaklanan 85 eğitim çalışması ve atölye ile Sırbistan boyunca 500 bin öğrencinin eğitiminden sorumlu olan 1700’den fazla lise öğretmenine ulaşılmış.

B92’nin diğer projeleri

Bahsettiğimiz büyük çaplı tüm bu kampanya ve projelerin yanı sıra B92, geniş kapsamda pek çok yeni proje ile Sırbistan sivil toplumunu güçlendirme çalışmalarına devam ediyor. Bu zamana kadar “Bilgi Parkı”, “Göğüs Kanserine Karşı Kampanya”, “Kan Bağışı”, “İleri Yaş için 65+ Hareketi” gibi diğer pek çok toplumsal sağlık ve bilinçlendirme kampanyasına imza atan B92 Fonu hem aktif olarak hastaneler, kadın sığınma evleri, okulların inşa edilmesi, yenilenmesi ya da bu kurumlara ekipmanların sağlanması gibi devasa bütçeli toplumsal projelere imza atarken öbür yandan kültür, teknoloji ve yeni medya çalışmaları ile çağın ruhuna uygun dijital aktivizm ve dijital arşivleme çalışmaları sürdürüyor. Bunlardan biri 50 binden fazla çocuk ve ebeveynin internet güvenliği konusunda bilgilendirildiği “Daha Güvenli İnternet Merkezi” çalışması. Bir diğer proje ise “Okullar için Mücadele” başlığı altında ihtiyaç durumundaki okul binalarının yenilenme çalışmalarından oluşuyor. Bu proje kapsamında şimdiden iki okul renovasyon ile eğitime uygun hale getirilmiş. “Re:Generation” projesi bir yandan gençlerin toplumsal aktivizm konusunda bilinçlendirilmesi çalışmaları yürütülürken, öbür yandan “Sadece Söylüyorum” isimli bölgesel web serisi ile yarım milyondan fazla insana ulaşılıyor.